• Skip to main content
  • Skip to secondary menu
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • RBSE Model Papers
    • RBSE Class 12th Board Model Papers 2022
    • RBSE Class 10th Board Model Papers 2022
    • RBSE Class 8th Board Model Papers 2022
    • RBSE Class 5th Board Model Papers 2022
  • RBSE Books
  • RBSE Solutions for Class 10
    • RBSE Solutions for Class 10 Maths
    • RBSE Solutions for Class 10 Science
    • RBSE Solutions for Class 10 Social Science
    • RBSE Solutions for Class 10 English First Flight & Footprints without Feet
    • RBSE Solutions for Class 10 Hindi
    • RBSE Solutions for Class 10 Sanskrit
    • RBSE Solutions for Class 10 Rajasthan Adhyayan
    • RBSE Solutions for Class 10 Physical Education
  • RBSE Solutions for Class 9
    • RBSE Solutions for Class 9 Maths
    • RBSE Solutions for Class 9 Science
    • RBSE Solutions for Class 9 Social Science
    • RBSE Solutions for Class 9 English
    • RBSE Solutions for Class 9 Hindi
    • RBSE Solutions for Class 9 Sanskrit
    • RBSE Solutions for Class 9 Rajasthan Adhyayan
    • RBSE Solutions for Class 9 Physical Education
    • RBSE Solutions for Class 9 Information Technology
  • RBSE Solutions for Class 8
    • RBSE Solutions for Class 8 Maths
    • RBSE Solutions for Class 8 Science
    • RBSE Solutions for Class 8 Social Science
    • RBSE Solutions for Class 8 English
    • RBSE Solutions for Class 8 Hindi
    • RBSE Solutions for Class 8 Sanskrit
    • RBSE Solutions

RBSE Solutions

Rajasthan Board Textbook Solutions for Class 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11 and 12

  • RBSE Solutions for Class 7
    • RBSE Solutions for Class 7 Maths
    • RBSE Solutions for Class 7 Science
    • RBSE Solutions for Class 7 Social Science
    • RBSE Solutions for Class 7 English
    • RBSE Solutions for Class 7 Hindi
    • RBSE Solutions for Class 7 Sanskrit
  • RBSE Solutions for Class 6
    • RBSE Solutions for Class 6 Maths
    • RBSE Solutions for Class 6 Science
    • RBSE Solutions for Class 6 Social Science
    • RBSE Solutions for Class 6 English
    • RBSE Solutions for Class 6 Hindi
    • RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit
  • RBSE Solutions for Class 5
    • RBSE Solutions for Class 5 Maths
    • RBSE Solutions for Class 5 Environmental Studies
    • RBSE Solutions for Class 5 English
    • RBSE Solutions for Class 5 Hindi
  • RBSE Solutions Class 12
    • RBSE Solutions for Class 12 Maths
    • RBSE Solutions for Class 12 Physics
    • RBSE Solutions for Class 12 Chemistry
    • RBSE Solutions for Class 12 Biology
    • RBSE Solutions for Class 12 English
    • RBSE Solutions for Class 12 Hindi
    • RBSE Solutions for Class 12 Sanskrit
  • RBSE Class 11

RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः

March 27, 2019 by Fazal Leave a Comment

RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः is part of RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit. Here we have given Rajasthan Board RBSE Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः.

Board RBSE
Textbook SIERT, Rajasthan
Class Class 6
Subject Sanskrit
Chapter Chapter 2
Chapter Name अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः
Number of Questions 15
Category RBSE Solutions

Rajasthan Board RBSE Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः

पाठ्य पुस्तक के प्रश्नोत्तर

प्रश्न 1.
चित्रं दृष्ट्वा नाम लिखत-(चित्र देखकर नाम लिखिए)
उत्तर:
RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः 1
उत्तर:
सूर्यः (सूर्य) काकः (कौआ) उष्ट्र (ऊँट)

RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः 2
उत्तर:
मूषकः (चूहा) सौचिकः (दर्जी) आपण: (दुकान)

प्रश्न 2.
चित्रं दृष्ट्वा उचितं वचनप्रयोगं कुरुत

RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः 3

प्रश्न 3.
चित्रं दृष्ट्वा उचित-क्रियापदेन रिक्तस्थानानि पूरयत
RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः 4

प्रश्न 4.
उदाहरणानुसारं रिक्तस्थानानि पूरयत|
RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः 5

प्रश्न 5.
क्रियापदानाम् उचित-वचनरूपैः रिक्तस्थानानि पूरयत|
RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः 6

प्रश्न 6.
कोष्ठकात् उचितं पदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत|
(क) ……… खादन्ति। (कपोत:/कपोतो/कपोता:)
(ख) ……… आगच्छति। (चिकित्सकः/चिकित्सकौ/चिकित्सकाः)
(ग) ……… पठतः। (बालक:/बालकौ/बालका:)
(घ) ……… क्रीडति। (क्रीडक:/क्रीडकौ/क्रीडका:)
(ङ) ……… धावन्ति। (हरिण:/हरिणौ/हरिणा:)
उत्तर:
(क) कपोताः
(ख) चिकित्सकः
(ग) बालको
(घ) क्रीड़कः
(ङ) हरिणाः।

प्रश्न 7.
कोष्ठकात् उचितं क्रियापदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयते
(क)अध्यापकौ ………। (गच्छति/गच्छत:/गच्छन्ति)।
(ख) रजकाः ………। (क्षालयति/क्षालयत:/क्षालयन्ति)
(ग) छात्रः ………। (क्रीडति/क्रीडत:/क्रीडन्ति)
(घ) कृषकौ ………। (चलति/चलत:/चलन्ति)
(ङ) मूषकः……… । ( धावति/धावत:/धावन्ति)
उत्तर:
(क) गच्छतः
(ख) क्षालयन्ति:
(ग) क्रीडति
(घ) चलतः
(ङ) धावति

प्रश्न 8.
प्रदत्त-पदानुसारं चित्रनिर्माणं कुरुत
RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः 7

योग्यता-विस्तारः

प्रश्न 1.
ध्यान से पढ़ो और जानो र् + आ + म् + अ = राम (राम + := राम:) ब् +आ +ल् +अ + क् + अ = बालक (बालक + := बालकः) म् + अ + य् + ऊ + र् + अ = मयूर (मयूर + := मयूरः)

प्रश्न 2.
ये सभी पुल्लिंग शब्द हैं। इनके अंत में ‘अ’ (अकार) है। इसलिए ये अकारांत पुल्लिंग शब्द हैं। जिन पुल्लिंग शब्दों के अन्त में अकार होता है वे अकारान्त पुल्लिंग शब्द होते हैं। जैसे-राम, बालक, कबूतर आदि । संस्कृत में तीन लिंग होते हैं-

  • पुँल्लिङ्गम्
  • स्त्रीलिङ्गम्
  • नपुंसकलिङ्गम्

संस्कृत में तीन वचन होते है

  • एकवचनम्
  • द्विवचनम्
  • बहुवचनम्

प्रश्न 3.
आपकी कक्षा में या परिवार में जो नाम अकारान्त पुल्लिंग हैं; उनके नाम लिखिए।
उत्तर:
अमितः, राकेशः, शिवनेशः, अवनीशः, चन्द्रेशः, गणेशः।

वर्ण-विलासः

ध्यान से पढ़िए –
RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः 8

प्रश्न
इन पदों का भी वर्ण-विच्छेद कीजिए
गणेशः, मूषकः, मयूरः, धावति, क्रीडन्ति
उत्तर:
गणेश – ग् + अ + ण् + ए + अ + श् + अ + :
मूषक – म् + ऊ + ष् + अ + क् + अ + :
मयूर – म् + अ + य् + ऊ + र् + अ + :
धावति – ध् + आ + व् + अ + त् + इ
क्रीडन्ति – क् + र् + ई + ड् + अ + न् + त + इ

अन्य महत्वपूर्ण प्रश्नोत्तर

बहुविकल्पीय प्रश्न

प्रश्न 1.
एकवचनस्य रूपमस्ति
(क) गजौ
(ख) मयूराः
(ग) छात्रः
(घ) बालकाः
उत्तर:
(ग) छात्रः

प्रश्न 2.
‘काकः’ पदस्य अर्थः अस्ति
(क) कोयल
(ख) कौआ
(ग) चिड़िया
(घ) बाज।
उत्तर:
(ख) कौआ

उपयुक्तं शब्द चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत
[धावन्ति, चलति, आगच्छति, क्षालयति]
(क) गज…………..
(ख) अध्यापक ……….
(ग) रजक …………
(घ) अश्वा …………
उत्तर:
(क) चलति
(ख) आगच्छति
(ग) क्षालयति
(घ) धावन्ति

शब्द परिचय : 
गणेशः (गणेश)                सूर्यः (सूर्य)                 चन्द्रः (चन्द्रमा)
वृक्षः (पेड़)                      मेघः (बादल)              पर्वतः (पहाड़)
मयूरः (मोर)                    कपोतः (कबूतर)         काकः (कौआ)
शुकः (तोता)                    हंसः (हंस)                 कुक्कुटः (मुर्गा)
सिंहः (शेर)                      गज: (हाथी)               भल्लूकः (भालू)
उष्ट्रः (ऊँट)                      अश्वः (घोड़ा)               वृषभः (बैल)
हरिणः (हिरन)                  गर्दभः (गधा)              मेषः (भेड़)
बिडालः (बिलाव)              मूषकः (चूहा)              सर्पः (साँप)
मीन: (मछली)                  मकर: (मगर)              मण्डूकः (मेढ़क)
कच्छपः (कछुआ)             शशकः (खरगोश)         कुक्कुरः (कुत्ता)
अध्यापकः (शिक्षक)          छात्रः (विद्यार्थी)             कृषक: (किसान)
चिकित्सकः(चिकित्सक)     सौचिक:(दर्जी)               रजकः (धोबी)
सैनिक: (सैनिक)               कुम्भकार: (कुम्हार)        क्रीडकः (खिलाड़ी)
विद्यालयः (विद्यालय)          आपणः (दुकान)            देवालयः (मंदिर)
घटः (घड़ा)                       चमसः (चमचा)              केस: (कटोरा)

वचन-प्रयोग :
बालकः (बालक)     बालकौ (दो बालक)        बालका:(बहुत बालक)
गजः (हाथी)           गजौ (दो हाथी)               गजाः (बहुत हाथी)
कपोतः (कबूतर)    कपोती (दो कबूतर)         कपोता: (बहुत कबूतर)
सैनिकः ( सैनिक)   सैनिकौ (दो सैनिक)         सैनिकाः (बहुत सैनिक)
वृक्षः (पेड़)            वृक्षौ (दो पेड़)                  वृक्षा: ( बहुत पेड़)

क्रिया-प्रयोग :

  • बालकः पठति। (बालक पढ़ता है।) बालकौ पठतः। (दो बालक पढ़ते हैं।) बालकाः पठन्ति ।(बहुत से बालक पढ़ते हैं।)
  • शशक: खादति । (खरगोश खाता हैं।) शशकौ खादतः। (दो खरगोश खाते हैं।) शशका: खादन्ति। (बहुत खरगोश खाते हैं।)
  • छात्रः क्रीडति । (छात्र खेलता है।) छात्रौ क्रीडतः। (दो छात्र | खेलते हैं।) छात्रा: क्रीडन्ति । (बहुत से छात्र खेलते हैं।)
  • गजः चलति । (हाथी चलता है।) गजौ चलतः। (दो हाथी चलते हैं।) गजा: चलन्ति। (बहुत से हाथी चलते हैं।)
  • अश्व: धावति । (घोड़ा दौड़ता है।) अश्वौ धावतः। (दो घोड़े दौड़ते हैं।) अश्वाः धावन्ति । (बहुत से घोड़े दौड़ते हैं।) ।
  • कृषक: गच्छति । (किसान जाता है।) कृषकौ गच्छतः। (दो | किसान जाते हैं।) कृषकाः गच्छन्ति । (बहुत से किसान जाते हैं।)
  • अध्यापकः आगच्छति । (शिक्षक आता है।) अध्यापकौ आगच्छतः। (दो शिक्षक आते हैं।) अध्यापकाः आगच्छन्ति । (शिक्षक आते हैं।)
  • रजकः क्षालयित । (धोबी धोता है।) रजको क्षालयतः। (दो | धोबी धोते हैं।) रजका: क्षालयन्ति। (अनेक धोबी धोते हैं।)

We hope the RBSE Solutions for Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः will help you. If you have any query regarding Rajasthan Board RBSE Class 6 Sanskrit Chapter 2 अकारान्त-पुँल्लिङ्गशब्दप्रयोगः, drop a comment below and we will get back to you at the earliest.

Share this:

  • Click to share on WhatsApp (Opens in new window)
  • Click to share on Twitter (Opens in new window)
  • Click to share on Facebook (Opens in new window)

Related

Filed Under: Class 6

Reader Interactions

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Primary Sidebar

Recent Posts

  • RBSE Solutions for Class 6 Maths Chapter 6 Decimal Numbers Additional Questions
  • RBSE Solutions for Class 11 Psychology in Hindi Medium & English Medium
  • RBSE Solutions for Class 11 Geography in Hindi Medium & English Medium
  • RBSE Solutions for Class 3 Hindi
  • RBSE Solutions for Class 3 English Let’s Learn English
  • RBSE Solutions for Class 3 EVS पर्यावरण अध्ययन अपना परिवेश in Hindi Medium & English Medium
  • RBSE Solutions for Class 3 Maths in Hindi Medium & English Medium
  • RBSE Solutions for Class 3 in Hindi Medium & English Medium
  • RBSE Solutions for Class 4 Hindi
  • RBSE Solutions for Class 4 English Let’s Learn English
  • RBSE Solutions for Class 4 EVS पर्यावरण अध्ययन अपना परिवेश in Hindi Medium & English Medium

Footer

RBSE Solutions for Class 12
RBSE Solutions for Class 11
RBSE Solutions for Class 10
RBSE Solutions for Class 9
RBSE Solutions for Class 8
RBSE Solutions for Class 7
RBSE Solutions for Class 6
RBSE Solutions for Class 5
RBSE Solutions for Class 12 Maths
RBSE Solutions for Class 11 Maths
RBSE Solutions for Class 10 Maths
RBSE Solutions for Class 9 Maths
RBSE Solutions for Class 8 Maths
RBSE Solutions for Class 7 Maths
RBSE Solutions for Class 6 Maths
RBSE Solutions for Class 5 Maths
RBSE Class 11 Political Science Notes
RBSE Class 11 Geography Notes
RBSE Class 11 History Notes

Copyright © 2023 RBSE Solutions

 

Loading Comments...